پلیاستایرن
پلیاستایرن یک پلاستیک سخت و ارزان قیمت است، و احتمالاً در زندگی روزمره فقط پلیاتیلن است که پرمصرفتر از آن است. بدنهی بیرونی رایانهای که با آن کار میکنید، احتمالاً از جنس پلیاستایرن است. هواپیماها و اتومبیلهای اسباب بازی، از پلیاستایرن ساخته میشوند. شکل دیگر کاربرد پلیاستایرن، در عایقکاری و بسته بندی با فوم است (عنوان تجاری استایروفوم یکی از انواع فومهای پلی استایرن است). لیوانهای پلاستیکی شفاف از پلیاستایرن ساخته میشوند. در اتومبیل نیز قطعات بسیاری وجود دارند که از این پلیمر ساخته شدهاند، مانند دکمههای رادیو. پلیاستایرن همچنین در اسباب بازیها و بدنهی لوازمی مانند سشوارها، رایانهها، و وسایل آشپزخانه به کار میرود.
پلیاستایرن یک پلیمر وینیلی است. از نظر ساختاری، این پلیمر از یک زنجیری هیدروکربنی بلند تشکیل شده است که گروههای فنیل به صورت یک در میان، به اتمهای کربن آن متصل شدهاند. پلیاستایرن از طریق پلیمریزاسیون وینیلی رادیکال آزاد ، از مونومر استایرن تهیه میشود.
همچنین پلیاستایرن جزیی از نوعی لاستیک سخت به نام پلی(استایرن-بوتادیان-استایرن)، یا لاستیک SBS است. لاستیک SBS یک ترموپلاستیک الاستومر است.
پلیاستایرن در آینده
نوع جدیدی از پلی استایرن وجود دارد که پلیاستایرن سیندیوتاکتیک نامیده میشود. تفاوت آن در این است که گروههای فنیل به صورت یک در میان در طرفین زنجیر اصلی پلیمر قرار گرفتهاند. درحالی که در پلیاستایرن اتاکتیک یا معمولی این گروهها هیچ نظم خاصی ندارد.
در عین حال، این پلیمر بسیار گرانتر است.
پلیاستایرن سیندیوتاکتیک به روش پلیمریزاسیون کاتالیزوری متالوسن تولید میشود.
آن را بردارید، و محکم به آن ضربه بزنید!
اما هنوز با همان پلیاستایرن اتاکتیک کارهای جالب توجهی میتوان انجام داد.
چه اتفاقی میافتد اگر به مقداری مونومر استایرن که میخواهیم آن را به صورت رادیکال آزاد پلیمریزه کنیم، مقداری لاستیک پلیبوتادیان بیافزاییم؟ با نگاهی به پلیبوتادیان متوجه میشوید که این پلیمر پیوندهای دوگانهای دارد که میتواند پلیمریزه گردد. بنابراین آنچه که رخ میدهد، کوپلیمریزاسیون پلیبوتادیان با پلیاستایرن است، تا به نوعی از کوپلیمر، به نام کوپلیمر پیوندی دست یابیم. در این کوپلیمر، یک سری زنجیرهای پلیمری متفاوت با زنجیر اصلی داریم که به سمت بیرون زنجیر اصلی رشد کردهاند. در نمونهی مورد نظر ما، پلیمر، زنجیرهای پلیاستایرنی است که زنجیرهایی از پلیبوتادیان از آن خارج شدهاند.
این زنجیرهای لاستیکی که از زنجیر اصلی آویزان شده اند، کارهای خوبی برای پلی استایرن انجام می دهند. هموپلیمرهای پلی استایرن و پلی بوتادی ان با هم مخلوط نمی شوند؛ بنابراین شاخه های پلی بوتادی ان سعی میکنند تا حد امکان، جدایی فازی ایجاد کنند و قطره های کوچکی به وجود آورند، مانند آنچه در شکل زیر می بینید. اما این قطره های کوچک در هر صورت به فاز پلی استایرن گره خورده اند. از این رو بر روی این فاز تأثیر می گذارند. هنگامی که با چیزی به پلیمر ضربه ای وارد میشود، کرات پلی بوتادی ان انرژی را جذب می کنند و به پلیمر، نوعی جهندگی می دهند که پلی استایرن عادی فاقد آن است. این امر، سبب می شود تا این پلیمر از پلی استایرن عادی قوی تر و محکم تر شود و توانایی تحمل ضربات سخت تر را، بدون آنکه بشکند، به آن می بخشد. این ماده پلی استایرن ضربه پذیر، یا به اختصار HIPS نامیده می شود.
همه ی زنجیرها در HIPS به این صورت شاخه دار نیستند. زنجیرهای بسیاری از پلی استایرن عادی و پلی بوتادی ان معمولی نیز موجودند که در مخلوط حضور دارند. این امر، HIPS را تبدیل به ماده ای میکند که ما آن را یک مخلوط امتزاج ناپذیر پلی استایرن و پلی بوتادی ان می نامیم. اما این مولکول های پیوند خورده ی پلی استایرن- پلی بوتادی ان هستند که از طریق پیوند دادن دو فاز (یعنی فاز پلی استایرن و فاز پلی بوتادی ان) باعث کارکرد کل سیستم می شوند.
HIPS را می توان با پلیمری به نام پلی(فنیلن اکساید)، یا PPO آلیاژ نمود. این آلیاژ HIPS و PPO توسط شرکت جنرال الکتریک ساخته می شود و با نام تجاری نوریل، به فروش می رسد.
02432464407-9